Middenoorontsteking - symptomen, diagnose en behandeling
Een acute middenoorontsteking (otitis media acuta) is een ziekte, die meestal begint met een verkoudheid en erg pijn kan doen. Virussen ontsnappen via de nasofaryngeale ruimte (het neus- en reukgedeelte) via de Buis van Eustachius in het middenoor en het trommelholteslijmvlies dat ontstoken is. Er ontstaan drukveranderingen in het middenoor, waardoor de trilling van de trommelvlies wordt aangetast en de geluidsgeleiding beperkt wordt.
Hieronder vindt u belangrijke informatie over de symptomen, diagnose en behandelwijze van een middenoorontsteking. Daarnaast informeren wij u over de oorzaken en eventuele complicaties.
Op deze pagina:
- Symptomen
- Diagnose
- Behandeling
- Huismiddeltje tegen middenoorontsteking
- Oorzaken
- Middenoorontsteking en hoortoestellen
- Mogelijke complicaties
- Middenoorontsteking bij kinderen
Heeft u last van een middenoorontsteking in combinatie met slechthorendheid? Neem dan gerust contact met ons op. Wij adviseren u kosteloos, vrijblijvend en persoonlijk!
Symptomen
Middenoorontsteking gaat gewoonlijk gepaard met ernstige oorpijn. Er zijn echter ook andere symptomen, waarvan de meeste voortkomen uit die oorpijn:
- Zwak gevoel
- Roodheid een zwelling
- Drukgevoel in het oor
- Duizeligheid
- Koorts
- Hoofdpijn
- Geleidend gehoorverlies
- Oorsuizen (tinnitus)
- Vocht achter het trommelvlies
- Scheur of gaatje in het trommelvlies
- Loopoor (otorrhoea)
Oorzaken
Hoofd- en oorpijn behoren tot de eerste symptomen van een middenoorontsteking. Een otitis media acuta kan op drie verschillende manieren ontwikkelen:
Een infectie van de nasofaryngeale ruimte gaat via de buis van Eustachius naar het middenoor.
- In sommige gevallen komt de infectie, ofwel de ziekteveroorzaker via een defect in het trommelvlies van buiten direct in het middenoor.
- In zeer zeldzame gevallen komen ziekteverwekkers uit de bloedbaan in het middenoor terecht.
Er zijn twee fundamentele oorzaken die betrokken zijn bij de ontwikkeling van een middenoorontsteking:
- Slechte beluchting van het middenoor
- Een actuele of voorafgaande infectie
De beluchtingsbeperking ontstaat vaak doordat de buis van Eustachius verstopt zit. Voorafgaande infecties zijn meestal virale en bacteriële infecties van de bovenste luchtwegen.
Welke ziekteverwekkers zijn de veroorzakers van een middenoorontsteking?
De volgende bacteriën en virussen zijn mogelijke oorzaken:
- Streptococcus pneumoniae (Pneumokok): kan een longontsteking veroorzaken
- Haemophilus influenzae: zorgt voor een koortsachtige ontsteking van de masofarynx
- Streptokokken (Streptococcus): kan in het bijzonder bij te vroeg geboren baby’s voor een bloedvergiftiging, hersenvlies- of longontsteking zorgen.
In zeldzame gevallen is het mogelijk dat griepvirussen de reden zijn voor een acute middenoorontsteking. Hierbij wordt gesproken over een zogenaamde griepotitis, wat de meest gevaarlijke vorm van acute otitis media is omdat deze doofheid kan veroorzaken.
Diagnose
De KNO-arts onderzoekt uw trommelvlies met behulp van een otoscoop (oorspiegel met lichtbron en vergrootglas) en kan bepalen of en welke behandelwijze nodig is. Een hoortest wordt gedaan met als doel de diagnose van de ontsteking te stellen, mocht een geleidend gehoorverlies worden gevonden. Een wattenstaafje en een daaropvolgend bacteriologisch onderzoek wordt alleen bij immuunzwakke patiënten en dergelijke uitgevoerd, die ondanks behandeling met antibiotica geen verbetering realiseren. Met behulp van bacteriologisch onderzoek kan de exacte veroorzaker worden onderzocht en derhalve met een doelgerichte antibiotica behandeld worden. Voor de behandeling moet er rekening gehouden worden met oorpijn veroorzakende ziekten, zoals diabetes of allergieën.
Hoe werkt een uitstrijkje bij een middenoorontsteking?
Er wordt een uitstrijkje van het middenoorslijmvlies gedaan met een steriel wattenstaafje, borsteltje of spateltje. Op basis hiervan wordt de oorzaak van de ontsteking door de arts bepaald.
Hoe verloopt de antibioticakuur?
Een behandeling met antibiotica wordt vaak als behandeling van middenoorontsteking gebruikt. Er kan onderscheid gemaakt worden tussen behandelingen die de veroorzaker vernietigt, waardoor de veroorzaker geremd wordt. Een behandeling duurt meestal zeven dagen, maar dit dient altijd met de KNO-arts besproken te worden.
Complicaties
De complicaties van een middenoorontsteking zijn veelvuldig. Bij een middenoorontsteking kunnen zich veel verschillende complicaties ontwikkelen die de gezondheid sterk beïnvloeden, maar dit komt eigenlijk zelden voor. Een veel voorkomendecomplicatie is een ontsteking van de mastoïd (uitstekend bot achter het oor). Artsen spreken dan ook wel van een acute mastoïditis, die zich kenmerkt door roodheid en zwelling van de huid op dit punt. Frequente middenoorontstekingen brengen het gevaar met zich meer, dat het chronisch wordt. Hierdoor komt er mogelijk een litteken op het trommelvlies en de gehoorbeentjes kunnen beschadigd raken. Deze gehoorbeentjes zijn maar een paar millimeter groot en kunnen door een chronische middenoorontsteking vergroeien of zelfs vernietigd worden. Beide zorgen mogelijk voor blijvende gehoorbeschadiging, die bij de eerste tekenen hiervan door een KNO-arts moet worden onderzocht.
Behandeling
In principe behandelt de dokter in de eerste 1-2 dagen de symptomen van een middenoorontsteking, echter niet de oorzaken. Dit is in de geneeskunde een gangbare methode. Hiervoor worden afwisselende middelen zoals neussprays, neusdruppels of pijnstillers als paracetamol gebruikt.
De volgende schade kan optreden indien de middenoorontsteking niet behandeld wordt:
- Verlamming van de gezichtsspieren
- Ontsteking van het rotsbeen (onderdeel van je slaap)
- Ontsteking van het binnenoor
- Hersenvliesontsteking
- Permanent gehoorverlies
Meestal wordt antibiotica voorschreven als pijnstillertherapie. Dit is ook nodig als na 7-10 dagen na de behandeling nog geen verbetering optreedt. De arts moet in sommige gevallen ook een kleine snee in het trommelvlies maken. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving en zorgt ervoor dat de vloeistof uit het oor kan lopen. Direct daarna wordt de pijn een stuk minder en zorgt voor een snelle verlichting. Ook kan mogelijke hoofdpijn en andere klachten als druk in het oor en op de lange termijn koorts, worden verlicht.
Huismiddeltje tegen middenoorontsteking
Er zijn verschillende zelfbehandelingen die mogelijk helpen en voor verlichting zorgen. Een zeer populair huismiddel is hierbij het gebruik van uien. Deze hebben een antibacteriële werking en worden in kleine stukjes gesneden, in een linnen doek gelegd en tegen het aangetaste oor gedrukt. Deze behandeling kan ook worden gedaan met aardappelen. Wel moeten deze vooraf gekookt worden en zacht gestampt. Een derde mogelijkheid is het gebruik van een rode lamp, die het oor bestraalt. Hierbij is het belangrijk dat het niet te warm wordt. Bij acute klachten wordt een bezoek aan de KNO-arts echter sterk aanbevolen. Deze maakt vervolgens een gedetailleerd onderzoek van uw oren en stelt door middel van een hoortest vast of uw gehoor nog steeds intact is.
Middenoorontsteking en hoortoestellen
Chronische middenoorontsteking kan leiden tot gehoorverlies. Hoortoestellen helpen in dit geval bij het creëren van meer levenskwaliteit. Tijdens een middenoorontsteking zouden hoortoesteldragers rekening moeten houden met het volgende: een in-het-oor hoortoestel (IHO) of achter-het-oor hoortoestel (AHO) met een gesloten oorstukje (gesloten oplossing) is bij een chronische middenoorontsteking af te raden. Een aanrader is een open aanpassing met achter-het-oor hoortoestellen (AHO), met een dunne slang in het oor. Zo blijft het oor van voldoende lucht voorzien. Echter kunnen hoortoestellen geen middenoorontsteking veroorzaken, omdat de infectie in het algemeen via de mond en keel verloopt.
Zeldzame gevallen
Griep-otitis
Een door een griepvirus veroorzaakte middenoorontsteking. Dit is een van de meest ernstige vormen van acute otitis media en kan zelfs leiden tot volledige doofheid van het betroffene oor.
Mazelen otitis
Deze ontstaat door de overdracht van bacteriën die via het bloed in het oor komen. Dit leidt vaak tot celvernietigende ontsteking van het slijmvlies en een ontstoken trommelvlies.
Mucosus otitis
Is een speciale vorm als het gaat om kleine veranderingen in het trommelvlies. Het resultaat is een versmelting van het bot in de mastoïdeus. In het verdere verloop kan dit leiden tot een hersenvliesontsteking.
Otitis bij baby's
Een middenoorontsteking bij baby’s wordt vaak geassocieerd met een infectie van de bovenste luchtwegen. Dit komt bijvoorbeeld door een verkoudheid of griep. Dit is dan vergelijkbaar met een doorsnee acute otitis media.
Middenoorontsteking bij kinderen
Door middel van preventie kunnen frequente middenoorontstekingen bij kinderen worden vermeden. Kinderen tot en met 6 jaar worden het vaakst getroffen door een acute otitis media. Tijdens het eerste jaar van het leven wordt maar liefst 50% getroffen door een ontsteking in het middenoor, in het derde jaar is dit 80%. Het grootste gevaar is dat de klachten van het kind niet serieus genomen worden en de ziekte niet behandeld wordt, wat snel kan snel leiden tot een blijvend gehoorverlies bij het kind. De volgende symptomen zijn mogelijk een belangrijke aanwijzing dat uw kind getroffen is:
- Stijgende lichaamstemperatuur
- Koorts van meer dan 39 ° Celsius
- Het kind raakt voortdurend een van de oren aan
- Pijn in de buikstreek
Bij zuigelingen en jonge kinderen, die vaker een middenoorontsteking hebben, kan er sprake zijn van een vergroting van de amandelen. In zo’n geval dienen de volgende symptomen beoordeeld te worden om te weten of het verwijderen van de amandelen zinvol is:
- Moeite met ademhalen door de neus
- Ophoping van vocht achter het trommelvlies
- Verschillende middenoorontstekingen binnen één jaar
In de geneeskunde spreken artsen bij het ontsteken van de amandelen ook wel van een adenoiditis.
Kinderen en baby's beschermen
Kinderen met rokende ouders worden vaker getroffen door een acute middenoorontsteking. Ook bij kinderen die reeds getroffen zijn door een middenoorontsteking, is het risico om dit weer op te lopen verhoogd. Aan de andere kant is aangetoond dat borstgevoede baby’s zelden getroffen worden.