Otosclerose
Otosclerose is een afwijking van het oorbot aan de ingang van het binnenoor, waarbij het om botvervormingsprocessen gaat (otospongiose), gevolgd door een botverharding (sclerose). Dit kan leiden tot een geleidelijk gehoorverlies. Otosclerose komt meestal voor tussen het twintigste en vijftigste levensjaar en komt over het algemeen vaker bij vrouwen voor als bij mannen.
In sommige gevallen wordt er een operatieve of medicamenteuze behandeling uitgevoerd. Als dit niet mogelijk is, worden hoortoestellen gebruikt die helpen bij het compenseren van het gehoorverlies. Dit is om de levenskwaliteit te verbeteren. Hoort u minder goed als gevolg van otosclerose? audibene vindt samen met u het juiste gehoorapparaat.
Op deze pagina:
- De aandoening
- Otosclerose: de symptomen
- Oorzaken van otosclerose
- Diagnose van otosclerose
- Otosclerose – behandeling
- Otosclerose en hoortoestellen
Zo helpen hoortoestellen bij otosclerose…
- Voor een operatie, kunnen hoortoestellen het hoorvermogen tijdelijk verbeteren.
- Is een operatie niet mogelijk, dan bieden hoortoestellen een permanente oplossing om zo actiever deel te nemen aan het leven.
- Met gehoorapparaten kan de gehele omgeving beter waargenomen worden, en zo sociale hinder worden voorkomen.
De aandoening
Om deze aandoening beter te kunnen begrijpen moet eerst naar de precieze structuur van het oor worden gekeken: de otosclerosis begint vaak in het binnenoor. Deze bestaat uit het slakkenhuis (cochlea) en het evenwichtsorgaan. In het slakkenhuis vindt het hoorproces plaats. Als de otosclerose al zo ver ontwikkeld is dat het slakkenhuis wordt beïnvloedt, kan dit leiden tot perceptief gehoorverlies. Zoals hierboven reeds beschreven, hebben veel mensen met otosclerose ook last van stijve gehoorbeentjes.
De gehoorbeentjes (ossicula auditus) liggen in het middenoor en bestaan uit drie kleine botten die aan elkaar zijn verbonden. Deze heten: hamer (malleus), aambeeld (incus) en stijgbeugel (stapes). De laatstgenoemde is direct grenzend aan het binnenoor en wordt daarom meestal getroffen door otosclerose. Het doel van de gehoorbeentjes is om geluiden van de oorschelp naar het binnenoor te leiden. Hierbij wordt het geluid van buiten met behulp van de samenwerking van deze gehoorbeentjes mechanisch versterkt, waardoor het oor de tonen luid genoeg horen kan. Als de gehoorbeentjes stijf zijn door de otosclerose dan kan het geluid van buitenaf niet voldoende aan het binnenoor worden doorgegeven. Dit resulteert in een geleidelijk gehoorverlies.
Otosclerose: de symptomen
Afhankelijk van de plaats van de otosclerose treden verschillende symptomen op. Aangezien, zoals hierboven kort vermeld, otosclerose meestal de gehoorbeentjes betreft, ontwikkelt zich vaak langzaam een geleidend gehoorverlies. In ongeveer 30% van de gevallen worden zelfs beide oren aangetast. Het tweede belangrijke symptoom is oorsuizen, die meestal een diep klankkarakter hebben. Artsen spreken bij oorsuizen ook wel van tinnitus. In zeldzame gevallen beïnvloedt de otosclerose het slakkenhuis, wat kan leiden tot ernstige gevallen van doofheid.
Oorzaken van otosclerose
De oorzaak van otosclerose is nog onbekend, maar men gaat er vanuit dat het met erfelijkheid te maken heeft. Er is namelijk een opvallende samenhang bij getroffenen tussen een component die men ook vaak tegenkomt bij erfelijke gevallen. Er wordt ook van een hormonale invloed gesproken, aangezien otosclerose vaker bij vrouwen voorkomt als bij mannen en het tijdens de zwangerschap meestal slechter wordt.
Diagnose van otosclerose
Stemvorkproef van Gellé
Hier zet de KNO-arts de trillende stemvork, vergelijkbaar met de stemvorkproef van Weber, op het bot achter het oor. Daarna wordt met behulp van verschillende hulpmiddelen een druk uitgeoefend op de buitenste gehoorgang, waardoor de gehoorbeentjes kunstmatig worden verstijfd. Een gezonde patiënt zou na deze verstijving de stemvorktoon minder luid waarnemen. Iemand die aan otosclerose lijdt zal echter geen verschil merken tussen de luidsterkte van de verstijving omdat de gehoorbeentjes door de aandoening reeds verstijfd zijn.
CT-scan (Computertomografie)
Dit onderzoek wordt gedaan om de diagnose van de zeldzame cochleaire vorm (slakkenhuisvorm) van de otosclerose te bevestigen. Met behulp van computertomografie kan zichtbaar gemaakt worden hoe beenvervormingsprocessen zich ontwikkelen.
Toonaudiometrie (toondrempelaudiometrie)
Met deze hoortest krijgt de patiënt hoge en lage tonen op verschillende geluidsniveaus te horen. De patiënt geeft telkens aan wanneer hij een toon hoort. Op deze manier ontstaat een minimale hoorbare curve (voor luchtgeleiding). Bij de beengeleiding worden de geluidstrillingen die worden uitgezonden, met omzeiling van het middenoor, via de beschadigde gehoorbeentjes naar het middenoor overgedragen. De beengeleiding wordt gebruikt om de prestaties van het binnenoor, gescheiden van de buitenste gehoorgang en het middenoor, te beoordelen. Indien men toonaudiometrie bij een otosclerosepatiënt uitvoert, wijkt de minimale hoorbare curve voor de luchtleiding bij elke toonfrequentie naar onder af. De reden hiervoor is de verstijving van de gehoorbeentjes en het daarmee verbonden (geleidend) gehoorverlies.
Otosclerose – behandeling
Hoe de beenvervorming zelf behandeld kan worden is vooralsnog onbekend. Over het algemeen wordt een operatieve behandeling aanbevolen. Bij deze operatie worden de verstijfde gehoorbeentjes weer functioneel te gemaakt. Dit wordt gewoonlijk gedaan door het verwijderen van de stijgbeugel, die later door een prothese (kunstmatige stijgbeugel) vervangen wordt. Wanneer het slakkenhuis is aangetast, kan er ook behandeld worden zonder operatie. Hierbij krijgt de patiënt gedurende enkele maanden natriumfluoride toegediend.
Otosclerose en hoortoestellen
Hoortoestellen kunnen de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren.
Voor een medische ingreep kunnen hoortoestellen het hoorvermogen sterk doen verbeteren, maar verhinderen helaas niet de progressie van de aandoening. Regelmatige onderzoeken van het gehoor zijn nodig. Bij sommige otosclerosepatiënten behandeling middels een operatie zelfs niet mogelijk. In dit geval helpen gehoorapparaten het gehoor te compenseren en te zorgen voor een goede levenskwaliteit.
